Στις 30 Σεπτεμβρίου έως τις 2 Οκτωβρίου 2010 το 7ο Διεθνές Ναυτικό Συνέδριο εξέτασε τη νομική θέση των ναυτικών από συγκριτική και διεθνή άποψη. Το θέμα αυτό παρουσιάζει ενδιαφέρον όχι μόνο στο εθνικό αλλά και στο διεθνές πεδίο ιδίως λόγω της συνεχιζόμενης διάδοσης των σημαιών «φιλοφροσύνης» ανοιχτού νηολογίου, της ναυτολόγησης στα πλοία ολοένα και περισσότερων ναυτικών που δεν συνδέονται με το κράτος της σημαίας του πλοίου, καθόσον προέρχονται από τρίτες χώρες, της δημιουργίας από τις παραδοσιακές ναυτικές χώρες δεύτερων νηολογίων, όπου εγγράφονται πλοία που εκτελούν διεθνείς πλόες.
Στα πλοία αυτά καθώς και στα πλοία που νηολογούνται στην Ελλάδα ως κεφάλαια εξωτερικού, ναυτολογούνται σε ευρύτερη κλίμακα ναυτικοί οι οποίοι μισθοδοτούνται σύμφωνα με τους μισθούς που ισχύουν στις χώρες προέλευσής τους. Οι παράγοντες αυτοί έχουν αποδυναμώσει τη σημασία του νόμου της σημαίας του πλοίου, έχουν επηρεάσει ιδίως στην πράξη τη νομική θέση των ναυτικών, στο διεθνές πεδίο, καθώς και τη σχετική με αυτούς κοινωνική πρόνοια και ασφάλιση, γεγονός που έχει προκαλέσει αντιδράσεις.
Υπό το πρίσμα αυτό, το θέμα εξετάστηκε σε πέντε θεματικές ενότητες. Η πρώτη αφορούσε τις πηγές (εσωτερικές και διεθνείς) του ναυτεργατικού δικαίου. Στη δεύτερη ενότητα εξετάστηκε το εφαρμοστέο δίκαιο στις ναυτεργασιακές σχέσεις. Η τρίτη ενότητα είχε ως αντικείμενο τη σημαία του πλοίου και την επίδρασή της στην πρόσληψη ναυτικών και την παροχή των υπηρεσιών τους, καθώς και τις συναφείς αντιδράσεις. Η τέταρτη ενότητα αφορούσε τις συμφωνίες πλοιοκτητών και αντιπροσωπευτικών οργανώσεων των χωρών προέλευσης των ναυτικών, καθώς και των πλοιοκτητών και της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Εργαζομένων στις Μεταφορές. Και τέλος η πέμπτη ενότητα περιέλαβε θέματα σχετικά με την ασθένεια, το ατύχημα, την εγκατάλειψη των ναυτικών στην αλλοδαπή, την κοινωνική τους πρόνοια και ασφάλισή και γενικότερα την προστασία τους.
Ο Τόμος του Συνεδρίου αυτού, με απόφαση τον Διοικητικού Συμβουλίου τον Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιώς και της Οργανωτικής Επιτροπής τον 7ου Διεθνούς Συνεδρίου Ναυτικού Δικαίου, αφιερώθηκε στη μνήμη του Καθηγητή της Πολιτικής Δικονομίας Στέλιου Κουσούλη, ως ελάχιστος φόρος τιμής για τη συμβολή του στη νομική επιστήμη και τις δραστηριότητες τον Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιώς.
Πρώτος εισηγητή. Ο Ιωάννης Χαμηλοθώρης, Πρόεδρος Εφετών Αθηνών, παρουσίασε την εισήγησή του «Η νομοθετική εξέλιξη του ελληνικού ναυτεργατικού δικαίου».
Στη συνέχεια ο Francesco Munari, Καθηγητής του Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο της Γένοβας, ανέπτυξε το θέμα «Recent EU developments on maritime labour standards», ο Αντώνης Μπρεδήμας, Καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ασχολήθηκε με το θέμα «Η προστασία της υγείας των ναυτικών ιδίως κατά την ενιαία διεθνή σύμβαση ναυτικής εργασίας της ΔΟΕ» και η Ηλιάνα Χριστοδούλου-Βαρότση, Δ.Ν., Δικηγόρος, Καθηγήτρια στο ACG Deree College, ολοκλήρωσε τον κύκλο των εισηγήσεων της Συνεδρίας αυτής με το θέμα «Critical Review of the Consolidated Maritime Labour Convention (2006) of the International Labour Organization: Limitations and Perspectives». Στη δεύτερη Συνεδρία ο Πρόεδρος Hugues Fulchiron, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Jean Moulin της Λυών έδωσε το λόγο σύμφωνα με το πρόγραμμα στον Κυριάκο Οικονόμου, Εφέτη Πειραιά, ο οποίος ανέλυσε «Το εφαρμοστέο δίκαιο επί των ατομικών συμβάσεων εργασίας - Νομοθετικές ρυθμίσεις και Νομολογιακή εφαρμογή από τα ελληνικά Δικαστήρια». Ο Patric Chaumette, Καθηγητής του Εργατικού Δικαίου και του Δικαίου των Κοινωνικών Ασφαλίσεων στο Πανεπιστήμιο της Νάντης, παρουσίασε την εισήγηση «Les rattachements du travail maritime international. Le marin entre le navire, le port et sa résidence.» και ο Ιωάννης Κοροτζής, τ. Εφέτης Πειραιά, εισήγηση με θέμα «Ο Κανονισμός 864/2007 (Ρώμη II) για το εφαρμοστέο δίκαιο στις εξω- συμβατικές ενοχές και η επίδρασή του στο ναυτεργατικό δίκαιο». Κατά τη δεύτερη ημέρα του Συνεδρίου ο Πρόεδρος της πρωινής Συνεδρίας Χαράλαμπος Μαχαίρας, Εφέτης Πειραιά έδωσε το βήμα στον πρώτο εισηγητή Αντώνη Αλαπάντα, Πρωτοδίκη Πειραιά, ο οποίος μίλησε για το ζήτημα «Η αλλαγή της σημαίας του πλοίου και η επίδρασή της στη σχέση ναυτικής εργασίας». Ακολούθως, ο Μανώλης Περάκης, Δικηγόρος, Δ.Ν., Ειδικός Επιστήμονας στη Νομική Αθηνών, παρουσίασε το θέμα «Σύγχρονες τάσεις αποδυνάμωσης του δεσμού μεταξύ της σημαίας του πλοίου και του εφαρμοστέου στις ναυτεργασιακές σχέσεις δικαίου» και ο Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου, Καθηγητής του Εργατικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ανέπτυξε το θέμα «Η απόφαση Viking του ΔΕΚ για το δικαίωμα απεργίας των ναυτικών ενόψει αλλαγής σημαίας του πλοίου και η σημασία της για την πορεία της κοινωνικής Ευρώπης». Τέλος η Deirdre Fitzpatrick, Νομική Σύμβουλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Μεταφορών ασχολήθηκε με το θέμα «Advancing seafarers rights». Στην απογευματινή Συνεδρία ο Πρόεδρος Στέλιος Στυλιανού, Δικηγόρος, έδωσε πρώτα το λόγο στον Αντώνη Αντάπαση, Ομότιμο Καθηγητή του Εμπορικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο οποίος ανέλυσε το θέμα «Προβληματισμοί σε σχέση με την ευθύνη του πλοιάρχου». Ο Antoine Vialard, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μπορντώ, ανέπτυξε την εισήγησή του «La nationalité du capitaine d’un navire sous pavillon français» και ακολούθως ο Αθανάσιος Αλυκάτορας, Δικηγόρος, μίλησε για «Εγκαταλειπόμενα πληρώματα: Η ελληνική εμπειρία». Ο Thomas Mensah, πρώην Πρόεδρος του Διεθνούς Δικαστηρίου του Αμβούργου για το Δίκαιο της Θάλασσας, παρουσίασε το θέμα «Abandonment of seafarers: Problems and Possible Solutions» και ο Βασίλειος Τουντόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής του Εμπορικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, έκανε προσέγγιση του θέματος «Η προστασία των ναυτικών σε περίπτωση αφερεγγυότητας της πλοιοκτήτριας εταιρίας». Την τελευταία ημέρα του Συνεδρίου, προεδρεύοντος του Ευάγγελου Τσουρούλη, Δικηγόρου στην τελευταία Συνεδρία παρουσιάστηκαν οι εισηγήσεις του Παναγιώτη ΙΙαπαθεοδωρόπουλου, Δικηγόρου, με θέμα «Προβληματισμοί σχετικοί με την παρεχόμενη προστασία στους ναυτικούς σε περίπτωση ασθένειας. Προτάσεις αναγκαίων νομοθετικών παρεμβάσεων», του Γεωργίου Κοντοσέα, Δικηγόρου, «Ζητήματα από την εφαρμογή του Ελληνικού Δικαίου σε εργατικό ατύχημα επί πλοίου» και της Λίας Αθανασίου, Αναπληρώτριας Καθηγήτριας του Εμπορικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, η οποία πραγματεύτηκε το ζήτημα «Ναυτική Εργασία και Πειρατεία». Ακολούθησε η παρουσίαση Παρέμβασης από το Μάρκο Καραβία, Δικηγόρο, Δ.Ν. με θέμα «Τα ειδικά ναυτικά εγκλήματα του κώδικα δημοσίου ναυτικού δικαίου υπό το φως της διεθνούς απαγόρευσης της αναγκαστικής εργασίας». Οι εργασίες του Συνεδρίου ολοκληρώθηκαν με την εξαγωγή των Πορισμάτων από τον κ. Γρηγόριο Τιμαγένη, Δικηγόρο, Δ.Ν.
Οι εισηγήσεις και τα πρακτικά του Συνεδρίου δημοσιεύτηκαν σε ειδικό τόμο «Η νομική θέση των ναυτικών από διεθνή και συγκριτική άποψη» που εκδόθηκε με επιμέλεια του ΔΣΠ από τον εκδοτικό οίκο Α. Σάκκουλα το 2013 και αφιερώθηκε στον αείμνηστο Καθηγητή και μέλος του ΔΣΠ Στέλιο Κουσούλη.
Διοικητικό Συμβούλιο Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιώς
Στυλιανός Μανουσάκης Πρόεδρος, Α. Αλεξανδροπούλου-ΑλευρομύτηΚωνσταντίνος Ρεσβάνης Αντιπρόεδροι, Γεώργιος Σταματογιάννης Γεν. Γραμματέας, Δημήτριος Πολλάλης Ταμίας- Μέλος, Μέλη: Γεώργιος Αθανασόπουλος, Ευάγγελος Αναγνώστου, Μαρία Γαλανοπούλου, Ιωάννης Γιατράκος, Κωνσταντίνα Γουργαρέα, Αργύριος Δήμοβιτς, Ηλίας Κλάπας, Εμμανουήλ Κοτσώνης, Πολύχρονης Περιβολάρης, Κωνσταντίνος Πεταλάς, Καλλιόπη Σαρηγιάννη, Δημήτριος Σταθακόπουλος, Ευάγγελος Τσουρούλης, Μαρία Φλωροπούλου - Μακρή.