Το 1ο Διεθνές Συνέδριο Ναυτικού Δικαίου, με απόφαση του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιώς και επί Προεδρίας Βασιλείου Βενέτη, διεξήχθη στις 28-30 Μαΐου 1992 και ασχολήθηκε ειδικότερα με την προστασία των ναυτικών δανειστών.
Η επιλογή του θέματος αυτού έγινε σε μια περίοδο κατά την οποία είχε ανακινηθεί το θέμα της αναθεώρησης της ελληνικής ναυτικής νομοθεσίας, βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη, στους κόλπους του Διεθνούς Ναυτικού Οργανισμού, η επεξεργασία νέων διεθνών συμβάσεων για τη συντηρητική κατάσχεση πλοίων και για τα ναυτικά προνόμια και υποθήκες, ενώ στο πλαίσιο της, τότε ακόμα, Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας είχε ενεργοποιηθεί η συζήτηση για τη ρύθμιση του εμπράγματου καθεστώτος του πλοίου και τη διερεύνηση των θεσμών που αφορούν την προστασία των ναυτικών δανειστών. Οι παράμετροι αυτές καθιστούσαν το θέμα της προστασίας των ναυτικών δανειστών ως ενδεδειγμένη επιλογή για ένα Διεθνές Συνέδριο Ναυτικού Δικαίου και μάλιστα σε εκείνη τη χρονική περίοδο, ώστε η διερεύνησή του να στηριχθεί σε επιστήμονες υψηλού νομικού λόγου από διάφορες χώρες, οι οποίοι και ανταποκρίθηκαν με ιδιαίτερο ενθουσιασμό.
Η προστασία των ναυτικών δανειστών ως νομικό ζήτημα παρουσιάζει ενδιαφέρον τόσο για τους πλοιοκτήτες και τους χρηματοδότες της ναυπήγησης ή της αγοράς πλοίων - καθώς το πλοίο δημιουργεί υποχρεώσεις από τη ναυπήγηση ή την αγορά του - όσο και για τους δανειστές που ανακύπτουν κατά το στάδιο της οικονομικής χρησιμοποίησης του πλοίου.
Το 1ο Διεθνές Συνέδριο Ναυτικού Δικαίου είχε ως στόχο να δώσει πληροφορίες για τους διάφορους θεσμούς της ναυτικής πίστης στην Ελλάδα και σε άλλες ναυτικές χώρες, να εξηγήσει τους λόγους που τους υπαγόρευσαν, να εξετάσει τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητά τους στο εθνικό και διεθνές πεδίο, να διερευνήσει τις σχετικές ρυθμίσεις διεθνών συμβάσεων και το βαθμό προσαρμογής των εθνικών νομοθεσιών σ’ αυτές, να υποδείξει λύσεις που ν’ ανταποκρίνονται στις σύγχρονες συνθήκες λειτουργίας της εμπορικής ναυτιλίας.
Στο πλαίσιο του Συνεδρίου παρουσιάστηκαν οι ακόλουθες εισηγήσεις:
Ο αείμνηστος Καθ. Λεωνίδας Γεωργακόπουλος ανέλυσε τα σύγχρονα προβλήματα προστασίας των δανειστών του πλοίου. Η Καθηγήτρια κα Αλίκη Κιάντου-Παμπούκη εξέτασε το θέμα της προστασίας των δανειστών στις ναυτιλιακές εταιρίες με την παραμέριση της νομικής προσωπικότητας. Η πρώτη συνεδρία ολοκληρώθηκε με την εισήγηση του Καθηγητού κου Φοίβου Χριστοδούλου, ο οποίος ασχολήθηκε με το πλοίο ως ιδιαίτερο στοιχείο της περιουσίας του πλοιοκτήτη. Στη δεύτερη συνεδρία οι ομιλητές προχώρησαν σε αναλύσεις από τη σκοπιά του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου. Παρουσιάστηκαν δύο εισηγήσεις, του Καθηγητού κου Σπυρίδωνος Βρέλλη «Η προστασία των ναυτικών δανειστών και το ελληνικό ιδιωτικό διεθνές δίκαιο» και του William Tetley «Special legislative rights, maritime liens, mortgages, claims and conflicts of law [Ειδικά εκ του νόμου δικαιώματα, ναυτικά προνόμια, υποθήκης, απαιτήσεις και συγκρούσεις εφαρμοστέου δικαίου]». Των εργασιών της πρωινής συνεδρίας της δεύτερης ημέρας του Συνεδρίου προήδρευσε ο Nicolas Healy. Στη συνεδρία αυτή μίλησαν οι: Α. Philip με θέμα «European Judgement convention from the aspect of maritime law, in particular, maritime creditors», Καθ. Emmanuel du Pontavice με θέμα «Applications récentes de la saisie conservatoire de navires: théorie de l’émanation et navires apparentés», Καθ. Martine Rémond-Gouilloud που παρουσίασε την εισήγηση με θέμα «L’abus des procédures de saisie - conservatoire de navires», ο N.J.J. Gaskell που ανέπτυξε το θέμα «Topics related to the mareva injuction» και ο J.D. Kimbal που έκλεισε τα θέματα της συνεδρίας αυτής με την εισήγηση «Protection P&I Clubs in maritime bankruptcies». Στην απογευματινή συνεδρία την παρουσίαση των εισηγήσεων κατηύθυνε ο J.F.F. Cadwallader. Το ζήτημα της προστασίας των ναυτικών δανειστών σε επίπεδο εθνικού δικαίου προσεγγίστηκε ειδικότερα στις εισηγήσεις των J.C. Schultsz «The protection of maritime creditors in the new Netherlands code» και H. Lange «The protection of maritime creditors in Belgian law». Την τελευταία ημέρα του Συνεδρίου και προεδρεύοντος της συνεδρίας του Ιωάννη Σχινά, εξετάστηκαν κάποια ειδικά ζητήματα σε σχέση με την προστασία των ναυτικών δανειστών. Ο Καθηγητής κος Φίλιππος Δωρής ανέλυσε τη νομική θέση των δανειστών του πλοίου σε περίπτωση μεταβίβασης της κυριότητάς του, ο Rolf Herber παρουσίασε την εισήγησή του «Protection of maritime creditors by maritime liens», ενώ και ο Παναγιώτης Σωτηρόπουλος ασχολήθηκε με ζητήματα σχετικά με τη ναυτική υποθήκη. Ο Καθηγητής Ιωάννης Ρόκας έθεσε το ζήτημα της εξασφάλισης και ασφάλισης των ναυτικών δανειστών. Το 1ο Συνέδριο Διεθνούς Ναυτικού Δικαίου ολοκληρώθηκε με την εισήγηση που παρουσίασε ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, Αντώνης Μ. Αντάπασης και η οποία είχε ως αντικείμενο την εκμετάλλευση του πλοίου από τρίτο και την προστασία των ναυτικών δανειστών.
Οι εισηγήσεις και τα πρακτικά του Συνεδρίου δημοσιεύτηκαν σε ειδικό τόμο «Η Προστασία των Ναυτικών Δανειστών» που εκδόθηκε με επιμέλεια του ΔΣΠ από τον εκδοτικό οίκο Α. Σάκκουλα το 1994.
Διοικητικό Συμβούλιο Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιώς
Β. Βενέτης Πρόεδρος, Γ, Γεωργάτος Αντιπρόεδρος, Κ. Γκαβέρας Γεν. Γραμματέας, Κ. Πεταλάς Ταμίας, Μέλη: Α. Αλεξανδροπούλου-Αλευρομύτη, Γ. Αποστολίδης, Μ. Βραχνού, Ι. Ηρειώτης, Λ. Θεοδώρου, Λ. Καλτσάς, Ι. Καρκούλιας, Ε. Κοτσώνης, Ι. Λυμπερόπουλος, Μ.-Α. Μαλικούτης, Ν. Τριαντάφυλλος.
Οργανωτική Επιτροπή Συνεδρίου
Α. Αντάπασης Πρόεδρος, Μ. Καργάκου, Α. Λαμπρόπουλος Γραμματείς, Μέλη: Σ. Γιαννακάκης, Γ. Γεωργακαράκος, Ν. Γωγιός, Σ. Κουσούλης, Β. Λυκούρης, Γ. Μπαραϊκτάρης, Α. Νικολάρας, Δ. Ρεδιάδης, Γ. Σαββόπουλος, Κ. Σαμψών, Ν. Σκορίνης, Γ. Τιμαγένης.
Επιμέλεια ύλης
Αντώνης Μ. Αντάπασης, Πάρις Α. Ασανάκης, Γιολάντα Βασιλείου, Όλγα Βλαβιανού, Δευκαλίων Γ. Ρεδιάδης.